Oké, misschien een foute bewerking van ‘pluk de dag’, maar de titel is wel heel toepasselijk. Zoals jullie hebben kunnen lezen, is er bij Lieke een geïnfecteerd bloedpropje ontdekt waardoor ze nu elke dag bloedverdunners krijgt. Voor de komende drie maanden, waarvan we nu op de helft zitten, krijgt ze elke dag één fraxiparine spuit in haar been.

Angst voor het prikken

Gezien haar angst met prikken en pleisters, was dit voor ons een rampscenario. Elke dag twee keer prikken en dat voor drie maanden. Hoe moet je dit weer positief labelen? Dat wil dus niet. Sommige handelingen blijven nou eenmaal ellendig.
De eerste week prikken vond plaats in het ziekenhuis, Lieke was toen nog opgenomen. We hadden van tevoren afgesproken dat we minimaal één uur van tevoren verdovende zalf zouden smeren en dat de prik daarna gezet zou worden. Maar omdat de angst zó groot was, voelde ze niets van de verdovende zalf en was het lastig om haar been stil te krijgen. Ze verzette zich telkens hevig waardoor de prik nog pijnlijker werd dan die eigenlijk is. Probeer haar dan maar eens vertrouwen te laten krijgen in de werking van de verdovende zalf als de angst op dat moment oncontroleerbaar is. Daarnaast hadden we een beloningssysteem ingevoerd: na elke prik kreeg ze een sticker van ons. Na zes stickers, dus drie dagen, mocht ze iets kleins uitzoeken. Op zich een goed en stimulerend systeem, maar de stickers en beloningen zeiden haar niets. Deels door de leeftijd denk ik, maar in haar beleving was de prik het allerergst. Niets kon dat verzachten.

Die eerste ‘prikweken’ waren simpelweg niet leuk. Twee keer per dag hetzelfde drama. Hoe we het ook deden, Lieke bleef zich verzetten en de angst was niet te controleren. Thuis hadden we inmiddels een eigen mini apotheek. Want naast alle spuiten en medicijnen, hebben we ook allerlei medische materialen in huis. Denk aan desinfecterende gel, handschoenen, naaldencontainers en dergelijke. Als ouders ben je daarnaast verantwoordelijk voor het op tijd bijbestellen van medicijnen en materialen en worden er soms meerdere keren per week medische leveringen gedaan. Dus naast je rol als ouder, waren we inmiddels ook verpleger geworden. Maar waarom liet je de kinderthuiszorg de prikken dan niet verzorgen? Daar zijn ze toch voor? Klopt, daar zijn ze ook voor. Maar we hebben er bewust voor gekozen om zelf de prikken te zetten. Anders zijn er twee keer per dag, drie maanden lang, telkens ‘vreemde’ mensen in huis om de prikken te zetten. De spanning en angst voor het prikken zou dan alleen maar toenemen. Bovendien maak je alles veel groter dan je het wil laten zijn.

In control

Na ongeveer drie weken mochten we overgaan op één prik per dag. Zo zeg, dat scheelt veel! Inmiddels leerden we Lieke steeds beter kennen in waar ze precies behoefte aan heeft. Dit komt (weer) neer op positief taalgebruik en het geven van regie en controle. Welke woorden kies je bewust uit voor het uitleggen en uitvoeren van de handeling? Al vanaf de start legden we Lieke uit dat de ‘toverzalf’ ervoor zorgt dat de prik nog maar een ‘klein beetje au’ doet. Zeg nooit dat het helemaal geen pijn doet door het smeren van de zalf. Je weet namelijk niet wat zij precies voelt en dus kan je dat nooit beloven. Elke ochtend beginnen we de dag met het smeren van de toverzalf. Lieke bepaalt op welk been de zalf wordt gesmeerd, zoekt daarna een geschikt plekje uit en smeert vervolgens de zalf erop. Zelf zeggen we niets over de prik die daarna volgt. Ze weet dit donders goed. Vaak begint ze er al zelf over. ‘Straks mini prik? Klein beetje au mama, niet heel veel’. Over de zalf heen leggen we een soort plakplastic. Absoluut geen pleister, want het verwijderen daarvan is één groot drama. Vervolgens gaat ze op de bank zitten, kijkt ze televisie en eet/drinkt ze wat.

In het uur dat daarna volgt zeggen we niets over het prikken. Lieke weet natuurlijk wat er komen gaat, maar dit weerhoudt haar er niet van om te spelen of televisie te kijken. Na minimaal een uur vragen we haar wie er vandaag moet prikken. Bijna altijd zegt ze: ‘Mama prikken, papa Lieke vasthouden’. Vlak voor het prikken raakt ze overstuur. We zeggen dat wij dit ook niet leuk vinden, maar dat het moet van de dokter. Ondanks dat ze overstuur is, heb ik wel het gevoel dat het aankomt wat we telkens zeggen. Vervolgens zet ik de prik en plak ik een makkelijk te verwijderen pleister op haar been. Na nog geen vijf minuten gaat ze weer over op de orde van de dag. Ze staat op en begint te spelen. Wat een veerkracht hé?

De laatste drie dagen gaat het het prikken zelfs zonder een kik te geven. Wow, wie had dat gedacht? Lieke is in control! Zíj bepaalt waar er geprikt gaat worden, zij smeert de toverzalf erop en zíj bepaalt wie er gaat prikken die dag. Deze regie en controle heeft ze nodig om het een plek te geven en om het te accepteren. Maar ook de woorden die we uitkiezen spelen een rol. Wat een kanjer!

(Goed om te weten over de foto: Lieke gaf geen kik ten tijde van de prik. Dus het komt misschien wat pedagogisch onverantwoord over om deze foto te maken, maar dat is het niet. Wees gerust…)